Odwrócony kredyt hipoteczny – co to oznacza?

O nowej usłudze na rynku finansowym, czyli odwróconym kredycie hipotecznym zrobiło się głośno w momencie wprowadzenia ustawy regulującej to rozwiązanie. Niestety nadal usługa ta budzi wiele wątpliwości, w dodatku nie jest tak popularna, jak za granicą. W Stanach Zjednoczonych liczba osób korzystających z hipoteki odwróconej już kilka lat temu oscylowała wokół miliona i z tego powodu kraj ten stał się liderem rynku. Co oznacza odwrócony kredyt hipoteczny i czy faktycznie należy się go obawiać?

Na czym polega odwrócony kredyt hipoteczny?

O odwróconym kredycie hipotecznym można powiedzieć w skrócie odwrócona hipoteka, bo jest w zasadzie odwrotnością tradycyjnego kredytu hipotecznego. W tym przypadku jednak zamiast z zakupem nieruchomości mamy do czynienia z jej zbywaniem. Za to dotychczasowy właściciel otrzymuje zapłatę, rozłożoną na raty lub jednorazową i przysługuje mu prawo dożywotniego korzystania z mieszkania czy domu. W polskich realiach prawnych doszło do unormowania odwróconego kredytu hipotecznego przepisami, lecz przyjęta w 2014 roku ustawa jest uznawana za martwą. Wynika z niej, że podmiotami uprawnionymi do oferowania odwróconego kredytu hipotecznego są wyłącznie podmioty podlegające KNF, zatem banki, oddziały zagranicznych banków i oddziały instytucji kredytowych.

Do kogo skierowany jest odwrócony kredyt hipoteczny?

To szansa osób starszych na zwiększenie swojego budżetu. Zamiast przekazywać majątek w postaci nieruchomości swoim dzieciom czy innym spadkobiercom, mogą cieszyć się z comiesięcznego zastrzyku gotówki. Finalnie nieruchomość trafi w ręce banku, a ten wystawi ją na sprzedaż. W zamian za ustanowienie hipoteki na nieruchomości na rzecz banku kredytobiorca, czyli właściciel nieruchomości otrzymuje środki, które mogą być pomocne w codziennym życiu, leczeniu, spełnianiu marzeń. W związku ze starzeniem się społeczeństwa odwrócony kredyt hipoteczny wydaje się szansą dla poprawy sytuacji bytowej seniorów. 

Zobacz również: Jak dostać kredyt hipoteczny bez wkładu własnego?

Odwrócony kredyt hipoteczny a renta hipoteczna – poznaj różnice i zasady obu instrumentów

Z uwagi na brak uczciwych ofert odwróconego kredytu hipotecznego seniorzy korzystają z funduszy hipotecznych, które funkcjonują na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. Mowa tutaj o rencie hipotecznej. Niestety wiele różni ten instrument od kredytu, a treść umów z funduszami budzi niepokój, bo w wielu przypadkach właściciel mieszkania czy domu zrzeka się swojej własności już w czasie podpisywania umowy. Podmioty spoza sektora bankowego oferują tę konkurencyjną dla odwróconego kredytu hipotecznego usługę i różni się ona pod względem konstrukcji prawnej wieloma aspektami. Te najważniejsze prezentuje poniższa tabela.  

	Zasady renty dożywotniej	Zasady odwróconego kredytu hipotecznego
podstawa prawna	umowa cywilnoprawna	umowa kredytowa
prawo własności do nieruchomości	zostaje przeniesione na fundusz	kredytobiorca   pozostaje właścicielem, a nieruchomość stanowi zabezpieczenie spłaty zobowiązania
okres wypłaty środków	dożywotni	do momentu określonego umową
wysokość świadczenia	renta podlega waloryzacji o wzrost cen	obowiązują stałe raty

Dlaczego banki nie chcą oferować odwróconego kredytu hipotecznego?

Polacy mają bardzo różne zdanie o odwróconym kredycie hipotecznym. To negatywne po części wynika to z doniesień medialnych o tym, że taki instrument może okazać się niebezpiecznym dla seniorów. Wydźwięk przekazu medialnego, z jakim mamy do czynienia od momentu podjęcia prób uregulowania odwróconego kredytu hipotecznego, wielu rodakom dał do myślenia. Kierunkował myślenie w stronę potencjalnego zagrożenia i przez wielu został odebrany w sposób jednoznaczny, jakoby banki tylko czyhały na możliwość przejęcia domu czy mieszkania od osób starszych. Takie myślenie polskich konsumentów dostrzegły banki. Wobec tego instytucje te nie podjęły ryzyka utraty swojej reputacji i nie wprowadziły w ogóle tej nowej usługi.